Mgławica planetarna NGC 1535 jest ofiarą okoliczności. Przyjrzyj się faktom. Jej niebieskawy dysk ma średnicę około minuty łuku, czyli dość sporą jak na planetarki, i jest ona na tyle jasna, by być widoczną przez duże lornety. Jej gwiazda centralna ma jasność 11,6mag, tworząc surrealistyczną scenę przypominającą bezcielesne oko ludzkie, co dało jej ksywkę "Oko Kleopatry". Wtajemniczeni oceniają NGC 1535 na jedną z najlepszych mgławic planetarnych na niebie. Jednak ten kuszący cel pozostaje nieznany wielu miłośnikom astronomii.

Podejrzewam, że większość amatorów, przynajmniej tych, którzy wolą starhopping, uważa, że poświęcanie dodatkowego czasu na wycelowanie w NGC 1535 to po prostu zbyt duży wysiłek. Najbliższa jasna gwiazda, Rigel (beta Orionis), leży w odległości 20° na wschód-północny wschód. Żadna z pobliskich gwiazd nie świeci jaśniej niż 4 magnitudo. Czyni to odnalezienie NGC 1535 trudnym, ale nie niemożliwym.

A Ty, purysto starhoppingu, przesuń się około 1,5° na zachód-południowy zachód od Rigela do krótkiego łuku z trzech gwiazd wyrównanego wschód-zachód. Najjaśniejsza gwiazda łuku ma jasność 4mag i oznaczona jest jako lambda Eridani. Kontynuuj na zachód za łukiem przez kolejne 6°, lub około jednego pola szukacza, do gwiazd 55 i 56 Eridani, i następne pół pola dalej, do czerwonawej 47 Eridani. Czy już dotarliśmy? Nie, ale jesteśmy blisko. Idź dalej na zachód kolejne pole szukacza do omicron² Eridani i tu się zatrzymaj. Od omicron² przesuń się 2,5° na południe do 39 Eridani o jasności 5mag, i w końcu, kolejne 2,5° do NGC 1535. *uff*

Jeśli jest w polu widzenia Twojego teleskopu, NGC 1535 powinna być natychmiast widoczna -- bez konieczności polowania. Nawet przy 38x, mój 4-calowy refraktor z łatwością pokazuje blady, stalowoniebieski dysk planetarki leżący w słabo zaludnionym polu, jak widać na poniższym szkicu. Porównaj jej wygląd z wyglądem Urana lub Neptuna, i poza różnicami kolorystycznymi łatwo zrozumieć, dlaczego dawni obserwatorzy mylili te mgliste tarczki z odległymi, nieodkrytymi planetami.

William Herschel jako pierwszy natknął się na NGC 1535 1 lutego 1785 roku. Współczesne obrazy pokazują, że NGC 1535 jest bardzo podobna strukturalnie do NGC 2392, mgławicy Eskimos w Bliźniętach. Podobnie jak często obserwowany Eskimos, NGC 1535 pokazuje jaśniejszy rdzeń centralny otoczony słabszym halo zewnętrznym. Rdzeń wewnętrzny ożywa na poniższym zdjęciu, wykonanym przez Adama Blocka.

Wiele osób błędnie uważa, że w niskim powiększeniu widzi gwiazdę centralną, podczas gdy w rzeczywistości widzą jasny rdzeń wewnętrzny mgławicy. Aby zobaczyć samą gwiazdę protoplastę, potrzebujemy wyższego powiększenia! Na szczęście, NGC 1535 dobrze znosi powiększenie. Z mojego doświadczenia wynika, że potrzeba 200x lub więcej, by oddzielić gwiazdę od jasnego pierścienia, który bezpośrednio ją otacza. W swojej książce Hidden Treasures, autor Stephen O'Meara odnotowuje swój sukces przez 4-calowy refraktor przy 504x, niewiarygodnym powiększeniu dla każdego teleskopu, ale zwłaszcza o takiej aperturze. Mój lokalny seeing nigdy nie pozwala zbliżyć się do tak szalenie wysokich wartości, ale udało mi się zobaczyć gwiazdę centralną przez mojego 4-calowca przy 248x. Aby zwiększyć prawdopodobieństwo dostrzeżenia gwiazdy, spróbuj spojrzeć na wprost, co lepiej stłumi blask mgławicy.

Mówiąc o ukrytych skarbach (hidden treasures), jeśli patrzysz przez DUŻY teleskop, to po nasyceniu się pięknem NGC 1535 przesuń swoją uwagę 28' na jej południe-południowy wschód, na smukły diament z czterech gwiazd o jasnościach 10 i 11 magnitudo. W pobliżu wschodniej ścianki diamentu znajduje się odległa galaktyka NGC 1538. Leżąca w odległości 463 milionów lat świetlnych od nas i mająca jasność jedynie 15mag, NGC 1538 sklasyfikowana jest jako galaktyka soczewkowata S0. Galaktyki soczewkowate pokazują duże dyski, ale bez śladu ramion spiralnych. Z tego powodu, wiele z nich było początkowo klasyfikowanych jako galaktyki eliptyczne, dopóki bardziej szczegółowe badania nie ujawniły ich wyjątkowej natury.

Powodzenia w tegomiesięcznym Kosmicznym Wyzwaniu! I nie zapomnij opublikować swoich rezultatów zarówno z NGC 1535 (jak i NGC 1538) w odpowiednim wątku na forum.

O Autorze:
Phil Harrington pisze comiesięczne artykuły z serii Binocular Universe w magazynie Astronomy oraz jest autorem 9 książek o tematyce astronomicznej. Poprawione, drugie wydanie Cosmic Challenge: The Ultimate Observing List for Amateurs jest teraz dostępne z uaktualnionymi tabelami z danymi i mapami ułatwiającymi odszukanie różnych obiektów Układu Słonecznego, takich jak Pluton i Westa, a także lepiej oddanymi kopiami wielu moich szkiców, które towarzyszą każdemu ze 187 wyzwań obejmujących ponad 500 pojedynczych obiektów. Książka jest dostępna na Amazon.com. Aby dowiedzieć się więcej, odwiedź jego stronę internetową www.philharrington.net.

Kosmiczne Wyzwanie Phila Harringtona jest chronione prawem autorskim 2020 przez Philipa S. Harringtona. Wszelkie prawa zastrzeżone. Zakaz kopiowania, całości lub części, poza pojedynczymi kopiami do użytku osobistego, bez pisemnej zgody posiadacza prawa autorskiego.