KOSMICZNE WYZWANIE

Cel	Typ	RA	Dec	Gwiazdozbiór	Jasność [mag]	Rozmiary
Simeis 147	Pozostałość supernowej	05h39,0m	+28°00,0'	Byk	--	200'

Rok 1054 musiał być bardzo aktywny dla obserwatorów nieba. Był to rok, w którym wybuchła słynna supernowa znana z mgławicy Krab, świecąc tak jasno, że Chińczycy i rdzenni Amerykanie zauważyli "nową gwiazdę" płonącą w pobliżu końcówki jednego z rogów Byka. Supernowa 1054 była tak jasna, że latem tego roku widoczna była w pełnym świetle dnia i pozostawała widoczna gołym okiem przez prawie rok. Dzisiaj znamy zanikającą pozostałość gazową po tym pochłaniającym wszystko wydarzeniu jak mgławicę Krab, M1.

Jakieś 99.000 lat wcześniej, inna masywna gwiazda w Byku, zaledwie 7° na północ od Kraba, przeszła podobną detonację. Nasi najwcześniejsi przodkowie mieszkający w jaskiniach, mogliby być bezpośrednimi świadkami tej wybuchowej dewastacji, gdyby była wystarczająco jasna dla gołego oka, ale nie ma żadnych zapisków, które by to potwierdzały. Jedynym dowodem na to, że była tam kiedyś potężna gwiazda, są włókniste szczątki, które nadal rozszerzają się wokół punktu zero.

Żaden z klasycznych obserwatorów z XVIII i XIX wieku nigdy nie dostrzegł tych pozostałości. Odkrycia tej pękniętej bańki gwiezdnego rozprysku dokonali dopiero niedawno, w roku 1952, G.A. Shajn i V.E. Hase w Krymskim Obserwatorium Astrofizycznym w Simeis (Rosja). Wąsy rozszerzającej się mgławicy są tak słabe i tak rozległe, że rejestracja ich szumu wymagała zdolności zbiorczej światła 25-calowej kamery Schmidta. Dzisiaj, znamy ją jako Simeis 147, lub S147. Jednak niektóre źródła wolą identyfikować ją jako Sh2-240, według wpisu w katalogu regionów HII Stewarta Sharplessa z roku 1959. Możesz ją znać również jako mgławica Spaghetti.

Niezależnie od nazwy, to trudny cel. Największy problem w wizualnym dostrzeżeniu Simeis 147 są jej ogromne rozmiary, liczące ponad 3°. Czy Twój teleskop da pole widzenia 3°? Prawdopodobnie nie. Dlatego potrzebujemy strategii upolowania tego trudnego obiektu.

Większość obserwatorów którzy ją widzieli, raportuje sukces po podzieleniu mgławicy na cztery lub więcej regionów, a następnie szukaniu tych określonych części. Nawet przy takim podejściu, dostrzeżenie małej części Simeis 147 wymaga skoncentrowanego wysiłku. Ciemne niebo również jest potrzebne by wypatrzyć całą jej rozpiętość, ale byłem w stanie dostrzec najjaśniejszą część przez swój 18-calowy (46cm) teleskop pod niebem z NELM 5,0 wykorzystując długoogniskowy okular szerokokątny w połączeniu z filtrem OIII.

Aby wycelować w Simeis 147, przesuń się 3° na wschód d Elnath (beta Tauri), północnego rogu. Postawi Cię to w środku akcji, ale dokładnie w tym miejscu nie ma nic do zobaczenia. Najjaśniejsza część, i ta którą zobaczyłem pod niebem 5mag, leży około stopnia na południe. Ustaw gwiazdę SAO 77322 o jasności 6 mag przy zachodniej krawędzi pola widzenia i przesuń się powoli na wschód. Wykorzystując metodę zerkania, szukaj cienkiego pasma mgławicy przecinającego środek pola widzenia. Efektem jest widok podobny do słabszej, mniej rozbudowanej wersji mgławicy Veil w Łabędziu. Można także wskazać dwie gałęzie, które zbaczają na północ.

Trzeci segment, bardziej zawiły, ale także bardziej wymagający niż tamte dwa, leży w rektascensji 05h 44,5m i deklinacji +28° 58'. Chociaż widoczna jedynie pod naprawdę ciemnym niebem, ta część wskazuje na prawdziwą złożoność całego obłoku, który możemy podziwiać na fotografiach.

Wreszcie, czwarty podregion kompleksu Simeis 147 leży po drugiej stronie granicy, w południowych Bliźniętach, wyśrodkowany na rektascensji 05h 39m i deklinacji +29° 08', w pobliżu SAO 77354 o jasności 6 mag. Wszystko, na co możemy liczyć to najsłabszy ślad pasma mgławicy wschód-zachód, skręcającego lekko na południowy wschód, mijając gwiazdę.

Niewielu amatorów widziało, a nawet może próbowało dostrzec, Simeis 147. Ale przy odrobinie cierpliwości, doskonałej optyce i dobrym oku do delikatnych szczegółów, możesz być zaskoczony widocznością nie tylko słabego śladu tej niegdyś potężnej gwiazdy, ale mozaiki obłoków pajęczyn babiego lata przeplatających się na gwiaździstym tle.