KOSMICZNE WYZWANIE
Średnie teleskopy 6-9,25 cala (15-23 cm)

Cel	Typ	RA	Dec	Gwiazdozbiór	Jasność [mag]	Rozmiary
NGC 2438	Mgławica planetarna	07h41,8m	-14°44,1'	Rufa	10,8	64"

M46 została odkryta przez Charlesa Messiera, 19 lutego 1771 roku, zaledwie trzy dni po opublikowaniu pierwszej edycji swojego katalogu obejmującego eMki od 1 do 45. O swoim nowym łupie Messier napisał: "Gromada bardzo małych gwiazd, pomiędzy głową Wielkiego Psa a dwiema tylnymi łapami Jednorożca; nie można zobaczyć tych gwiazd, chyba że przez dobry refraktor". Ale kiedy William Herschel spojrzał na M46 przez swój 18,7-calowy reflektor 19 marca 1786 roku, zobaczył coś innego, coś, na co Messier najwyraźniej nie natrafił, lub to przeoczył, unoszące się wśród gwiazd gromady na północ od środka grupy. Prawdopodobnie pomyślał sobie: "To nie jest gwiazda. To malutka tarczka światła". Herschel umieścił swoje znalezisko jako H-IV-39, 39. mgławicę planetarną w swoim katalogu, ale dziś znamy ją lepiej jako NGC 2438.

Chociaż NGC 2438 być może wygląda jakby należała do M46, w rzeczywistości leży znacznie bliżej Ziemi. Najnowsze badania odległości do NGC 2438 wykonano w zeszłym roku. W artykule zatytułowanym Searching for central stars of planetary nebulae in Gaia DR2 [Astronomy & Astrophysics. 616], autorzy N. Chornay oraz N.A. Walton zbadali Data Release 2 sondy Gaia. Gaia to astrometryczna sonda kosmiczna ESA zaprojektowana do dokładnego pomiaru pozycji, odległości i ruchu gwiazd z niezrównaną dokładnością. Jej badania ustaliły odległość do NGC 2438 na 1376 lat świetlnych.

W badaniach z roku 2013, The Open Cluster NGC 2437 (Messier 46) [Publications of the Astronomical Society of the Pacific, Volume 125, Number 924], autor T.J. Davidge umieścił M46 w odległości 4660 lat świetlnych od Ziemi.

Wcześniejsze badania, które doprowadziły do tych samych wniosków dotyczących różnych odległości, porównały widmo planetarki do widm gwiazd w M46. Pokazały one, że zarówno M46, jak i NGC 2438 oddalają się od Układu Słonecznego, ale z dwiema różnymi prędkościami. Gdyby planetarka i gromada były fizycznie powiązane, poruszałyby się w przestrzeni z tą samą prędkością.

M46 i NGC 2438 najłatwiej znaleźć przesuwając się 5° na południe od alfy Monocerotis o jasności 4 mag, najjaśniejszej gwiazdy w Jednorożcu. Próba odnalezienia tej gwiazdy to osobne wyzwanie, szczególnie przy dalekiej od ideału jakości nieba. Na szczęście, linia przedłużona od Syriusza (alfa Canis Maioris) przez gammę Canis Maioris o 11° na wschód wskazuje dokładnie na alfę Mon. Wykorzystaj lornetkę lub szukacz by prześledzić tę linię, a następnie przesuń się na południe by znaleźć M46 wewnątrz smukłego trójkąta gwiezdnego.

Nawiasem mówiąc, znajdziesz tam również inną gromadę otwartą, M47, przy zachodnim koniuszku trójkąta, zaledwie 1,5° na zachód od M46. Obydwie gromady tworzą spektakularną parę dla lornetek i teleskopów krótkoogniskowych. Jednak ponownie, nie leżą one blisko siebie w przestrzeni kosmicznej. Odległość do M47 to 1624 lata świetlne.

O ile widok w niskich powiększeniach jest uderzający, NGC 2438 wymaga co najmniej 150x by nie wziąć jej za kolejną gwiazdę gromady. Skup się na gwiazdach w północnej części gromady, wypatrując maleńkiej, delikatnej poświaty dysku zielonkawego światła. To będzie planetarka o jasności 11 mag. Przez mój 8-calowy (20cm) reflektor @203x i z wkręconym filtrem OIII, pierścieniowy kształt mgławicy jest wyraźnie widoczny i zdaje się leciutko owalny. Brak filtra i wykorzystanie metody zerkania dodaje gwiazdę 13 mag wewnątrz pierścienia, nieznacznie przesuniętą na północny zachód od centrum. Nie daj się jednak zwieść, że widzisz przodka mgławicy. Prawdziwa gwiazda centralna NGC 2438 zaledwie łamie 18 magnitudo. Słabe słońce, które widzimy, to najprawdopodobniej odległa gwiazda M46. Inna gwiazda M46, punkcik 11 magnitudo, zdaje się muskać południowo-wschodnią krawędź mgławicy.