Duże teleskopy 10-14 cali (25-36 cm)

Wpis nr 1060 w Abell Catalog of Galaxy Clusters (AGC), znany również jako Hydra 1, zajmuje niemal 3° naszego południowego nieba wiosennego i obejmuje ponad 100 galaktyk. Czternaście z nich ma numery w New General Catalog, podczas gdy inne należą do uzupełniającego NGC Index Catalog. Sześć z tych galaktyk NGC ma jasność wyższą niż 14 magnitudo i leży w obrębie 20'. Dziesiątki innych członków gromady są zbyt słabe by zostały uwzględnione w tych katalogach, ale mają swoje wpisy w European Southern Observatory Galaxy Catalog (ESO), Millennium Galaxy Catalog (MGC), oraz Principal Galaxies Catalog (PGC).

Znalezienie AGC 1060 jest prostym zadaniem, o ile potrafisz dostrzec SAO 179041 o jasności 4,5 mag. Ten czerwony olbrzym nachodzi na środek gromady i leży 4,25° na północ od alfy Antliae. Oczywiście, znalezienie alfy Antliae stanowi osobne wyzwanie. ponieważ ma ona jasność jedynie 4,2 mag i leży daleko od jakichkolwiek wygodnych gwiazd odniesienia. Moja najlepsza sugestia to skorzystanie z lornetki i wystartowanie od trapezoidalnego kształtu gwiazdozbioru Kruka. Przedłużając na południowy zachód ukośną linię od Algoraba (delta Corvi) przez epsilon Corvi i kontynuując przez kolejne 24°, dotrzesz do alfy Antliae, a stopień na jej północny wschód, do delty Antliae. SAO 179041 jest teraz około dwóch trzecich pola szukacza na północ od niej. Wyśrodkuj SAO 179041 w polu widzenia swojego teleskopu, zastosuj powiększenie około 100x, i poświęć chwilę na orientację. W szczególności zwróć uwagę na słońce o jasności 7 mag SAO 179027, 16' na południe-południowy zachód od niej.

Łuk nie mniej niż sześciu galaktyk NGC zakrzywia się na południe i zachód od SAO 179041. Ile potrafisz dostrzec? Najjaśniejszą parę tworzą NGC 3309 i NGC 3311. Obydwie leżą nieco na zachód od punktu w połowie pomiędzy tamtymi dwiema gwiazdami odniesienia (SAO). Mój 10-calowy teleskop pokazuje NGC 3309 jako mały, okrągły dysk ze skoncentrowanym rdzeniem w środku. Chociaż jej jasność całkowita jest wyższa, niższa jasność powierzchniowa NGC 3311 sprawia, że jest ona mniej oczywista niż NGC 3309. Ona również wydaje się okrągła, ale równomiernie oświetlona.


Kolejny galaktyczny żar tli się na wschód od punktu środkowego pomiędzy dwiema gwiazdami SAO i nieco na zachód od pary dwóch punktów o jasności 12 mag. NGC 3312 wydaje się dość wydłużona, zorientowana niemal idealnie północ-południe, i podkreślona jest przez jasne gwiazdowe jądro. Zdjęcia gromady ujawniają, że jest to klasyczna galaktyka spiralna częściowo nachylona patrząc z naszej perspektywy. Potężne teleskopy amatorskie mogą pokazać również ślad ciemnego pasma biegnącego wzdłuż krawędzi halo ramienia spiralnego.

NGC 3316 położona jest 8' na wschód od NGC 3312. Ta mała spiralna z poprzeczką jest jedną z najtrudniejszych galaktyk NGC w AGC 1060, ponieważ jej malutki dysk wizualnie nie przekracza średnicy 1' i ma jasność jedynie 13 mag.

Oddalając się na chwilę od łuku, spróbuj szczęścia z jeszcze słabszą parką, NGC 3314A i 3314B. Żadna z nich nie łamie bariery 13 mag, przy czym ta ostatnia ma jasność zaledwie 14 mag. Gwiazda o jasności 14 mag nakłada się na północny koniuszek NGC 3314A, podczas gdy NGC 3314B sąsiaduje od wschodu z jeszcze słabszą gwiazdą.

OK, wróćmy do SAO 179041. Przesuń się 11' na zachód, by znaleźć słabą plamkę NGC 3308. Dobre oko dostrzeże, że jej słaby dysk jest nieco owalny, zorientowany południe-południowy zachód / północ-północny wschód, zwracając uwagę jaśniejszym jądrem centralnym. Teraz, poszukaj 20' na północny zachód od SAO 179041 słabej poświaty NGC 3305, wsuniętej w krawędź gromady. Jej mały, okrągły dysk leży nieco na wschód od gwiazdy 12 mag. 10-calowiec nie pokaże śladu wyśrodkowanego jądra, raczej tylko słabe, równomiernie oświetlone rozmycie.

NGC 3315 leży jakieś 14' na północ od SAO 179041 i nieco na wschód od słońca 11 mag. Przy 106x, mój 10-calowiec ujawnia małą, słabą poświatę wydłużoną północny zachód / południowy wschód. Aby zobaczyć ten mały system S0 o jasności 14 mag, prawdopodobnie będziesz musiał wykorzystać metodę zerkania.

Ciasna grupka czterech słabych galaktyk, skatalogowana również jako Hickson 48 w katalogu grup galaktyk Paula Hicksona, znajduje się kolejne 9' dalej na północny wschód. Najjaśniejsza z nich to IC 2597, mała poświata 13 mag położona nieco na wschód od słabej gwiazdy. Wokół niej zgromadzone są galaktyki PGC 31588 (14,8 mag), PGC 31577 (16,3 mag), oraz PGC 31580 (16,7 mag). Obawiam się, że przy tych jasnościach będziemy musieli zostawić to trio na następny rozdział dla wielkich dział.

Zachodniej flanki AGC 1060 strzegą trzy wpisy NGC. Aby je znaleźć, przesuń się 3/4° na zachód do SAO 178978 o jasności 7 mag. NGC 3285 leży zaledwie 7' na południowy zachód od gwiazdy i ukazuje małą, owalną poświatę przechyloną z zachodu-północnego zachodu na wschód-południowy wschód. W środku znajduje się słabe gwiazdowe jądro. Pozostałe dwie galaktyki NGC, NGC 3285A, 12' na zachód-południowy zachód od NGC 3285, i NGC 3285B, 18' na południowy wschód od niej, mają jasność zaledwie 14 mag.

W końcu, spiralna z poprzeczką NGC 3336 leży w pobliżu wschodniej krawędzi gromady, około 3/4° na wschód-południowy wschód od centrum. To trudny łup. Szukaj słabej, nieco wydłużonej smużki jednolitego szarawego światła.

Skompletowanie tego wyzwania zapewni Ci 14 dodatkowych nacięć na swoim pasie galaktycznym, ale czeka tu na Ciebie wiele słabszych galaktyk. Poniższa tabela obejmuje centralny region AGC 1060, z galaktykami o jasności 14,5 mag i wyższej, podczas gdy mapa przeglądowa pokazuje je w otoczeniu gwiazd o jasności do 15 mag. Sprawdź, ilu z tych galaktycznych mieszkańców potrafisz dostrzec.