LOGOWANIE | REJESTRACJA


NowościTesty ANRecenzje użytkownikówKatalog sprzętuObserwacjeArtykułyGaleria

COSMIC CHALLENGE - Mons Hadley i Rima Hadley
[ARTYKUŁY] 2021-07-05 | Phil Harrington | źródło www.philharrington.net

KOSMICZNE WYZWANIE
Mons Hadley i Rima Hadley
Wersja oryginalna

Lipiec 2021
Phil Harrington (Tłumaczenie: Marcin Siudzinski, Astronoce.pl)



Zalecana apertura na ten miesiąc:
Teleskopy 6-9,25 cala (15-24 cm)




Cel Typ Najdogodniejsze fazy Księżyca (dni po nowiu)
Mons Hadley i Rima Hadley Księżycowy szczyt i rów Dzień 7 i 20-21

Pięćdziesiąt lat temu, 30 lipca 1971 roku, dowódca David Scott i pilot James Irwin poprowadzili moduł księżycowy Apollo 15 o nazwie Falcon do lądowania wśród księżycowych Apeninów, a Alfred Worden pozostał na orbicie, na pokładzie modułu dowodzenia Endeavor. Scott i Irwin miękko wylądowali Falconem pomiędzy krawędzią głębokiej przepaści, a podstawą wysokiej góry, by założyć Bazę Hadley, jak nazwano miejsce lądowania.

Apollo 15 była najambitniejszą z dotychczasowych misji. Czwarte lądowanie załogowe, pierwsza misja z tzw. serii "J". Misje J, w których skład wchodziły także Apollo 16 i 17, skupiały się na szerszych badaniach naukowych Księżyca, zarówno z jego powierzchni, jak i z orbity. Zostały one również zaprojektowane tak, by umożliwić dłuższe pobyty na Księżycu, a także wykorzystać moduł księżycowy drugiej generacji, zmodyfikowany do przenoszenia łazika księżycowego (Lunar Roving Vehicle, LRV). LRV pozwolił astronautom Scottowi i Irwinowi podróżować aż na odległość 3,1 mili (5,0 km) od ich modułu księżycowego. W ciągu 18,5 godziny spędzonej poza modułem księżycowym przejechali oni w sumie 17,25 mili (27,8 km).


Powyżej: Astronauta Apollo 15 James Irwin salutuje fladze Stanów Zjednoczonych na Księżycu, 2 sierpnia 1971 roku.
Po prawej stronie widać łazik księżycowy (LRV).
Fot. NASA Johnson Space Center Restored by Bammesk, Public domain, via Wikimedia Commons

Miejsca lądowań ostatnich trzech misji Apollo wybrane zostały ze względu na zainteresowania naukowe. W przypadku miejsca Apollo 15, geologów od dawna ciekawiło pochodzenie księżycowych rowów (łac. rimae). Niektórzy uważali, że kręte rowy zostały wyżłobione przez płynącą ciecz, prawdopodobnie lawę, z czasów gdy Księżyc był jeszcze aktywny wulkanicznie, jakieś 3,5 miliarda lat temu. Aby kontynuować te badania, Apollo 15 wrócił ze 170 funtami (77 kg) księżycowej gleby i skał. Opierając się na tych badaniach, kręte rowy, takie jak Hadley, są prawdopodobnie wynikiem starożytnych przepływów lawy lub zapadnięcia się tuneli lawowych. Dolina Schrötera na Oceanie Burz to największy kręty rów na Księżycu.

Pozostałości Bazy Hadley mogą być niewidoczne przez nasze teleskopy, ale jej spektakularne otoczenie to obowiązkowy przystanek podczas każdej wycieczki po Księżycu.

Aby tam trafić, podążaj za krzywizną Apeninów w kierunku ich północnego krańca, gdzie na wschodzie leży płaski obszar znany jako Palus Putredinis (Bagno Zgnilizny). Nieco na zachód od Bagna, na księżycowych wyżynach, leży rzucający się w oczy szczyt Mons Hadley. Hadley wznosi się na imponującą wysokość 14500 stóp nad swoim otoczeniem, co jest połową wysokości Mount Everestu, najwyższej góry na Ziemi.


Powyżej: Mapa przeglądowa Kosmicznego Wyzwania w tym miesiącu
Na podstawie Cosmic Challenge Phila Harringtona.
Kliknij na mapę by otworzyć wersję PDF do druku.

Poniżej: Szczegółowe zdjęcie obszaru wokół Bazy Hadley.
Uwaga: obraz jest odwrócony w porównaniu do powyższej mapy przeglądowej.


Spójrz uważnie nieco na wschód-południowy wschód od Mons Hadley, a dostrzeżesz wąski, kręty kanał, który wije się przez sąsiadującą równinę. To Rów Hadley, a dokładniej Rima Hadley. Rima Hadley wije się przez 48 mil (77 km), przecięty prawie idealnie w połowie przez krater Hadley C o średnicy 4 mil (6,4 km). Rów, wycięty przez płynącą lawę 3,8 miliarda lat temu, w sowim najszerszym miejscu mierzy 2 mile (3,2 km) i opada na głębokość 1/4 mili (0,4 km).

Najlepszą porą na odwiedzenie rejonu Bazy Hadley jest pierwsza kwadra, kiedy Słońce wstaje nad górami i jego światło wlewa się na płaską równinę. W tym miesiącu nastąpi to 17 lipca. Przy stabilnym seeingu, powiększenia ponad 300x dodają trójwymiarowego piękna tej scenie, z wyniosłą górą dramatycznie wznoszącą się nad stromym wąwozem. Wygląda na to, że lawa spływała z szerokiej szczeliny na wzgórzach przy południowym końcu rowu i migrowała na północ, tworząc po drodze kilka ostrych zakrętów, by wpaść do morza. Apollo 15 wylądował nieco na północ od najbardziej na północ wysuniętego zakrzywienia rowu, który nagle gwałtownie skręca na zachód.

Alternatywnie, ostatnia kwadra, gdy Słońce zachodzi nad Bazą Hadley, również jest dobrą porą na obserwacje tego obszaru. Nastąpi to 31 lipca, dzień po 50. rocznicy lądowania misji.

Powodzenia w tegomiesięcznym wyzwaniu! I pamiętaj, by opublikować swoje wyniki na forum dyskusyjnym.

Do następnego miesiąca pamiętaj, połowa zabawy to dreszczyk emocji. Gra trwa!



O Autorze:
Phil Harrington pisze comiesięczne artykuły z serii Binocular Universe w magazynie Astronomy oraz jest autorem 9 książek o tematyce astronomicznej, w tym Cosmic Challenge: The Ultimate Observing List for Amateurs. Aby dowiedzieć się więcej, odwiedź jego stronę internetową www.philharrington.net.

Kosmiczne Wyzwanie Phila Harringtona jest chronione prawem autorskim 2021 przez Philipa S. Harringtona. Wszelkie prawa zastrzeżone. Zakaz kopiowania, całości lub części, poza pojedynczymi kopiami do użytku osobistego, bez pisemnej zgody posiadacza prawa autorskiego.










Wszystkie prawa zastrzeżone / All rights reserved
Copyright © by Astronoce.pl | Design & Engine by Trajektoria