Teleskopy 6-9,25 cala (15-24 cm)

Cel	Typ	RA	Dec	Gwiazdozbiór	Jasność [mag]	Rozmiary
IC 5217	Mgławica planetarna	22h23,9m	+50°58,0'	Jaszczurka	11,3	7"

Przechodząc z lata w jesień, spróbujmy szczęścia z wymagającą mgławicą planetarną w równie wymagającym gwiazdozbiorze. IC 5217 leży wśród słabych gwiazd Jaszczurki. Samo zlokalizowanie mgławicy jest dużym wyzwaniem z powodu jej nieciekawego otoczenia.

Jej niska jasność i samotne położenie prawdopodobnie sprawiły, że Herschelowie przegapili ją podczas swoich przeglądów nieba. Pozostała ona nieodkryta do momentu, gdy natknęła się na nią Williamina Fleming w roku 1904 podczas badania widma linii emisyjnych gwiazd na płycie fotograficznej wykonanej w obserwatorium Uniwersytetu Harvarda.

Aby dostrzec IC 5217, wykorzystaj technikę zaproponowaną wiele lat temu przez Waltera Scotta Houstona w jego serii artykułów Deep-Sky Wonders. Zacznij od namierzenia czworobocznego asteryzmu, który tworzą cztery gwiazdy: alfa, beta, 4 Lacertae, oraz SAO 34143 o jasności 5,4mag, i leży około 18° na wschód-północny wschód od Deneba (alfa Cygni). Czworobok mierzy około 3°, wystarczająco mało, by zmieścić się w polu widzenia każdego szukacza optycznego. IC 5217 leży nieco na północny wschód od środka czworoboku, w szerokim polu widzenia wraz z bardzo czerwoną gwiazdą SAO 34425 o jasności 6,5mag. Planetarka kryje się zaledwie 3' na zachód od wąskiego trójkąta równoramiennego z gwiazd 11 i 12 mag.

Ponieważ IC 5217 ma jasność jedynie 11,3mag i średnicę 7 sekund łuku, po wyśrodkowaniu pola widzenia do jej wyłowienia konieczna będzie zmiana okularu. W moim 6-calowym SCT przy 96x planetarka maskowała się jako gwiazdopodobny punkt. Jednak podbicie powiększenia do 240x rozszerzyło dysk mgławicy na tyle, że można było ją pozytywnie wyłowić z otaczającego pola. W tej aperturze wydaje się ona szarawa i okrągła. Spróbuj wykorzystać filtr OIII, by uwydatnić dysk mgławicy.

W teleskopach 12-calowych i większych planetarka nabiera słabego niebieskawego odcienia. Jednak nadzieja na dostrzeżenie gwiazdy centralnej jest niewielka, ponieważ ma ona jasność 15,5mag. W rzeczywistości, gwiazda centralna pozostaje niewidoczna nawet przez największe teleskopy amatorskie z powodu jasności mgławicy. Przy powiększeniach rzędu 400x lub wyższych, te same instrumenty wskazują jednak na dwubiegunową strukturę tej planetarki. Niektórzy opisują ją jako cyfrę 8.

IC 5217 nosi przydomek mgławica Mały Saturn, ze względu na podobieństwo do mgławicy Saturn (NGC 7009) w Wodniku, jeśli obserwujemy ją przez największe instrumenty amatorskie przy szalenie wysokich powiększeniach. Przy stabilnym seeingu i obserwacji przy powiększeniach ponad 700x obserwatorzy wspominali, że eliptyczny dysk wewnętrzny otoczony jest przez słabsze rozciągłości przypominające pierścienie Saturna, stąd jej przydomek (chociaż NGC 6886 w Strzale również czasami jest tak nazywana).

W swoim poście z 16 sierpnia 2018 roku, Iain Petrie (użytkownik CN iainp) z St Neots, Cambridgeshire w Wielkiej Brytanii zauważył, że IC 5217 "wydawała się bardzo mała i wymagała powiększenia 900x, by dostrzec jej wydłużenie i różnicę między jaśniejszym rdzeniem a słabszą otoczką". Fotografie ujawniają jasny pierścień równikowy i słabsze płatki dwubiegunowe, które rozciągają się na północ i południe. Spójrz na jego niezwykle imponujący szkic!

Na koniec, dla osób zainteresowanych astrofizycznymi aspektami tegomiesięcznego wyzwania, polecam lekturę IC 5217 as a Double-Shell, Point-Symmetric Planetary Nebula with a Very Narrow Waist, L. F. Miranda, S. Ayala, R. Vázquez, oraz P. F. Guillén [Astronomy and Astrophysics, 456, 591–597 (2006)].