KOSMICZNE WYZWANIE
Zalecana apertura na ten miesiąc:

Cel	Typ	RA	Dec	Gwiazdozbiór	Jasność [mag]	Rozmiary
IC 418	Mgławica planetarna	05h27,5m	-12°41,8'	Zając	9,6	12"

Jeśli kiedykolwiek spojrzałeś na kompilację zdjęć wykonanych przez Kosmiczny Teleskop Hubble'a, to jest szansa, że widziałeś już to wyzwanie. Być może nie kojarzysz go po jego numerze katalogowym IC 418, a bardziej po ksywce, mgławica Spirograf. Ksywka wiąże się z widocznym na zdjęciach z HST niezwykle złożonym obłokiem splątanych włókien. które tworzą dziwny, owalny obłok wyglądający jak narysowany za pomocą dziecięcej zabawki zwanej spirografem. Pamiętasz je? Kreśliło się nim splecione łuki zataczając kolorowy pisak po okręgu wzdłuż wewnętrznej lub zewnętrznej strony innego okręgu.

Chociaż jej dysk ma jasność 9,6 magnitudo, IC 418 jest wśród miłośników astronomii niedocenianym celem. Nie wiem dlaczego. Być może na niebie zimowym jest tak wiele do zobaczenia, że nikt nie zwraca uwagi na mgławicę planetarną, którą przeoczyli nawet Herschelowie podczas swoich przeglądów nieba. Może to prowadzić do przekonania, że każda planetarka widniejąca w Index Catalogue jest prawdopodobnie tak trudna do dostrzeżenia, że nie ma co nawet próbować. Szkoda, bo omija nas niezła zdobycz.

Aby namierzyć IC 418, przesuń się 4° na południe od gwiazdy Rigel (beta Orionis) do trapezowatego czworoboku z gwiazd 4 i 5 mag -- ioty, kappy, lambdy i nu Leporis. Prowadząc linię od ioty w kierunku południowo-wschodnim przez nu i kontynuując ją dalej na tę samą odległość, trafisz w okolice IC 418. Szukaj ciasnej parki gwiazd 12mag leżącej jedynie 10' na zachód-północny zachód od niej.

Jak już złapiesz w polu widzenia mgławicę, zastosuj najwyższe powiększenie, na jakie pozwala seeing, by uzyskać najlepszy widok. Moje notatki spisane kilka lat temu przy okularze mojego 8-calowego reflektora przy 203x przywołują wspomnienie "małego, jasnego dysku, być może zielonkawo-szarego, otaczającego wyraźną gwiazdę centralną. Chociaż zdecydowanie nie jest to pierścień, metoda zerkania sugeruje ciemniejszy obszar centralny przylegający do gwiazdy centralnej, nieco na północ i południe od niej". Poniższy szkic również został wtedy wykonany.

Jaki kolor ma IC 418? Na swoim najsłynniejszym zdjęciu z HST, IC 418 pokazuje ciemnopomarańczową krawędź przechodzącą we fioletowawy dysk. Niebieski dysk wewnętrzny otacza białą, gorącą gwiazdę macierzystą. Jednak ta kolorystyka jest sztuczna, wprowadzona dla podkreślenia subtelnych kontrastów w spirografopodobnej strukturze.

A Ty jak ją widzisz? Co z kolorystyką IC 418? Obserwatorzy nie są zgodni. Niektórzy, jak ja, widzą szary dysk z odrobiną zielonkawego odcienia. Inni przywołują odcień różowawy lub czerwonawy. Problem wydaje się sprowadzać do apertury. Im większy instrument, tym wyraźniejszy jest rdzawy odcień IC 418. Rolę odgrywa również powiększenie. Chociaż wyższe powiększenia są potrzebne, by dostrzec dysk planetarki, mają one tendencję do osłabiania wszelkiej kolorystyki. Aby dostrzec czerwonawy lub różowawy efekt odpowiedzialny za jej oryginalną ksywkę Malinka (ang. Raspberry Planetary), należy trzymać się powiększeń poniżej 175x.