KOSMICZNE WYZWANIE
Duże lornetki i teleskopy 3-5 cali (7,6-12,7 cm)

Cel	Typ	RA	Dec	Gwiazdozbiór	Jasność [mag]	Rozmiary
Gwiazda Barnarda	Gwiazda z dużym ruchem własnym	17h57,6m	+04°41,6'	Wężownik	9,5	gwiazdowe

Kurtyna dla tego wyzwania podniosła się we wrześniu 1916 roku, kiedy w czasopismach Nature i The Astronomical Journal ukazały się dwa artykuły autorstwa Edwarda Emersona Barnarda. Oba opisywały odkrycie przez Barnarda słabej gwiazdy w konstelacji Wężownika, której nie wyróżniało nic, z wyjątkiem faktu, że jej ruch własny był większy niż jakiejkolwiek innej znanej gwiazdy. Ruch własny to widoczny dystans kątowy, o jaki przesuwa się obiekt na tle sfery niebieskiej w określonym czasie.

Od tej reguły istnieją jednak wyjątki. Wstępne obliczenia Barnarda wykazały, że "jego" gwiazda miała ruch własny 10,3 sekundy łuku na rok, co znacznie przekracza ruch własny jakiejkolwiek innej gwiazdy do tej pory odkrytej. Bez wątpienia, to właśnie to ciekawe zachowanie skłoniło astronomów do zbadania innych cech tej gwiazdy i sprawdzenia, czy któraś z nich przyczyniła się szybkiego przemieszczania się Gwiazdy Barnarda. Ich badania wykazały, że jest to dość zwykły czerwony karzeł o klasie widmowej M4V, leżący zaledwie 6 lat świetlnych od nas, a ta odległość maleje. Obecnie świeci słabym blaskiem 9,5 magnitudo, ale w miarę upływu tysiącleci będzie stale, choć subtelnie, jaśnieć zbliżając sie do naszego Układu Słonecznego. Według Burnham's Celestial Handbook, za około 8000 lat Gwiazda Barnarda zbliży się do nas na mniej niż 4 lata świetlne. W tym czasie jej roczny ruch własny wzrośnie do 25 sekund łuku, a jej jasność wzrośnie do około 8,6 magnitudo.

Nawiasem mówiąc, to +8,6 magnitudo. Pomimo tego, że Gwiazda Barnarda będzie w tej odległej erze najbliższą sąsiadką naszego Układu Słonecznego, jej niewielki rozmiar i niska jasność sprawią, że pozostanie ona znacznie poniżej granicy widoczności gołym okiem. Przy masie wynoszącej jedynie 16% masy Słońca i szacowanej średnicy 140000 mil (224000 km), Gwiazda Barnarda emituje zaledwie 0,04% energii emitowanej przez nasze Słońce. W rezultacie nigdy nie przyćmi innych naszych sąsiadek, takich jak Syriusz czy Alfa Centauri.

Czerwone karły to zdecydowanie najpowszechniejszy typ gwiazd w naszym Wszechświecie, stanowiący okoł 75% populacji. Chociaż ich niewielka masa sprawia, że nie są one widoczne gołym okiem, ich typowy czas życia znacznie przekracza czas życia gwiazd masywniejszych, takich jak Słońce. Podczas gdy szacuje się, że nasza gwiazda będzie istniała przez 10-11 miliardów lat, czerwone karły, takie jak Gwiazda Barnarda, mogą żyć bilion lat lub dłużej.

Gwiazda Barnarda cieszyła się dużym zainteresowaniem w latach 60-tych XX wieku, kiedy holenderski astronom Peter van de Kamp stwierdził, że odkrył olbrzymią planetę (lub planety) na jej orbicie. Twierdzenie van de Kampa było akceptowane przez lata, ale ostatecznie późniejsze badania wykazały, że okazało się błędne. Mimo to, perspektywa pobliskiego układu słonecznego wywołała wówczas szerokie spekulacje. Jak wyglądałyby planety? Czy byłyby zamieszkałe? Czy moglibyśmy je odwiedzić? To ostatnie pytanie było dokładnie badane przez British Interplanetary Society w latach 1973-1978 w ramach swojego programu Project Daedalus. Project Daedalus miał być bezzałogową misją naukowo-badawczą napędzaną dwustopniowym silnikiem nuklearnym. Statek kosmiczny, który miał osiągnąć 10% prędkości światła, potrzebowałby około 50 lat na dotarcie do celu.

Jednak w listopadzie 2018 roku, międzynarodowa grupa astronomów ujawniła, że dzięki pomiarom prędkości radialnej udało im się wykryć potencjalną planetę typu super-Ziemia na stosunkowo bliskiej orbicie wokół Gwiazdy Barnarda. Czy van de Kamp miał jednak rację? Emocje ponownie wzrosły. Tak było do roku 2021, kiedy istnienie planety zostało obalone. Okazało się, że dane dotyczące prędkości radialnej z 2018 roku były skutkiem cyklu aktywności gwiazdy, a nie obecności planety.

Aby znaleźć Gwiazdę Barnarda, skorzystaj z powyższej mapy. W okularze dającym najszersze pole widzenia ustaw 66 Ophiuchi o jasności 5mag przy wschodniej krawędzi pola widzenia i po stronie przeciwległej poszukaj asteryzmu słabych gwiazd w kształcie grotu strzały skierowanego na wschód. Gwiazda Barnarda leży mniej niż 10 minut łuku na północny wschód od strzały, w pobliżu słońca o jasności 11mag.