KOSMICZNE WYZWANIE

Cel	Typ	RA	Dec	Gwiazdozbiór	Jasność [mag]	Obszar
Grupa NGC 51	Grupa galaktyk	00h14,2m	+48°12,1'	Andromeda	--	10'

Księżniczka Andromeda słynie wśród obserwatorów głębokiego nieba z M31, Galaktyki Andromedy. Ale księżniczka obejmuje swoimi ramionami wiele innych wszechświatów wyspowych, w tym menażerię galaktyczną stanowiącą tegomiesięczne wyzwanie.

Spośród dziesiątek grup galaktyk rozsianych po jesiennym niebie, odległa o 136 milionów lat świetlnych grupa NGC 51 jest jedną z trudniejszych do dostrzeżenia. Chociaż nie jest ona skatalogowana wśród zwartych grup galaktyk Paula Hicksona, te sześć galaktyk przechodzi idealnie w pobliżu zenitu we wczesne wieczory grudniowe dla obserwatorów ze średnich północnych szerokości geograficznych. Ich duża wysokość sprawia, że grupa ta znajduje się wystarczająco daleko ponad wszelkimi przeszkodami horyzontalnymi, które mogłyby zniweczyć niektóre z naszych innych wyzwań. Poniższa tabela zawiera szczegółowe informacje na temat wszystkich sześciu galaktyk tej grupy.

Aby zlokalizować ten odległy galaktyczny rój, najpierw skup swoją uwagę na gwieździe 22 Andromedae o jasności 5mag w północno-środkowej Andromedzie. Przesuwając się 2° na północ-północny wschód od niej, w polu widzenia pojawi się gwiazda optycznie podwójna, złożona ze składników 6 i 8 magnitudo. Stąd jest już jedynie kilka minut (minut łuku oczywiście) od naszego wyzwania, ponieważ galaktyki leżą około 20' na wschód od tych gwiazd.

Sekstet podkreślony jest przez ciąg trzech galaktyk NGC. Wszystkie zostały odkryte w roku 1885 przez amerykańskiego astronoma Lewisa Swifta za pomocą 16-calowego (40,6cm) refraktora. Najbardziej wysuniętą na wschód z tej trójki jest galaktyka soczewkowata NGC 51. Większość uważa ją za najjaśniejszą i najłatwiejszą do dostrzeżenia z tej grupki, choć jej jasność 13, magnitudo wciąż może być kłopotliwa. Jej lekko owalny dysk podkreślony jest jaśniejszym rdzeniem centralnym, co umożliwia dostrzeżenie NGC 51 przez 10-calowe (25cm) teleskopy w doskonałych warunkach obserwacyjnych.

Czy jesteś w stanie dostrzec drugą, słabszą smużkę 2' na zachód od NGC 51? Jeśli tak, to dostrzegłeś NGC 49 o jasności 14mag. Szukaj małego, lekko owalnego pojaśnienia z jaśniejszym gwiazdowym jądrem, które staje się ewidentne jeśli wykorzystasz metodę zerkania. Powyższy szkic został wykonany podczas ponadprzeciętnej podmiejskiej nocy przy użyciu mojego 18-calowego (46cm) reflektora.

NGC 48 jest trzecią słabą mgiełką, kolejne 3,5' dalej na zachód od NGC 49. Chociaż NGC 48 jest również skatalogowana z jasnością 14mag, większy rozmiar kątowy tej osobliwej spiralnej z porzeczką typy S(B)pc sprawia, że jej jasność powierzchniowa spada, utrudniając jej wykrycie. Pokazuje ona słabe gwiazdowe jądro otoczone jeszcze słabszym halo galaktycznym, które w moim 18-calowcu przy 171x wydaje się nieco rozciągnięte w osi południowy zachód-północny wschód.

Pozostałe trzy galaktyki z grupy, odkryte przez Edwarda Barnarda w roku 1888, świecą w niższych rejestrach 14 magnitudo. IC 1534 widoczna jest jedynie jako niezwykle słabe, eliptyczne pojaśnienie około 5' na południowy zachód od NGC 48. Uważna inspekcja przy około 200x może wykazać jej malutki dysk jaśniejący ku rdzeniowi centralnemu. Słaba gwiazda delikatnie muska północno-wschodnią krawędź IC 1534.

IC 1535 podąża tuż za nią. Ta pozornie pozbawiona jądra galaktyka również jest owalna, ale zorientowana prostopadle do IC 1534. Jest również większa i słabsza, co czyni ją naprawdę trudnym testem.

Ostatnia galaktyka, IC 1536, wygląda na niemal idealnie okrągłą. Szukaj jej malutkiej smużki szarego światła przy południowej krawędzi trójkąta z trzech gwiazd 13mag.