M52 i NGC7789

Królowa Kasjopeja z jej wyraźnym kształtem litery "W" wiszącym podczas jesiennych miesięcy wysoko nad naszymi głowami to najczęściej jeden z pierwszych jesiennych gwiazdozbiorów którego uczą się astronomowie w północnych szerokościach. Dzięki Drodze Mlecznej przechodzącej dokładnie przez nią, Kasjopeja jest również sławna z obfitości obiektów głębokiego nieba.

M52 (NGC7654) jest jedną z najbogatszych gromad otwartych na północ od równika niebieskiego. Odkryta we wrześniu 1774 roku przez Charlesa Messiera, M52 zawiera około 100 gwiazd upchniętych na stosunkowo małym obszarze 13'. Kilka pojedynczych gwiazd jest do rozdzielenia w lornetce, ale reszta zaciera się w mgławicowej masie, która jest dokładnie taka jak Messier po raz pierwszy tę grupę opisał.

Nieco na północ od M52 jest szeroki trójkątny asteryzm około tuzina gwiazd o jasnościach 5-9mag którego włączyłem tu jako Harrington 12. Mimo iż nie jest on oznaczony jako prawdziwa gromada otwarta, to bardzo interesująco wyglądająca grupa w lornetce o małym powiększeniu.

NGC7789 to kolejna niezwykle bogata gromada otwarta. Jej odkrycie zaliczono Caroline Herschel. Szacunki wskazują, że gromadę tworzy co najmniej 300 gwiazd, jednakże pozostają one niedostrzegalne w większości lornetek, ponieważ żadna nie jest jaśniejsza niż 10,7mag. Zamiast tego, widzimy delikatną mgiełkę zatopioną w polu pełnym pyłu gwiezdnego.

Uwaga: duże okręgi na mapie wyznaczają pole widzenia 7^o, typowe dla lornetki 7x.

KLIKNIJ MAPĘ ABY POWIĘKSZYĆ

Prawa autorskie tekstu: 1990 John Wiley & Sons
Prawa autorskie mapy: 2009 Philip S. Harrington i G. Dean Williams

Perseusz to kolejny członek jesiennej "królewskiej rodziny z północy", do której należą również Andromeda, Kasjopeja i Cefeusz. Zgodnie z popularną legendą, nasz bohater Perseusz uratował Andromedę która miała paść ofiarą Wieloryba - morskiej bestii. Za okazane męstwo, Perseusz został umieszczony wśród gwiazd na wieczność.

Obserwatorzy nieba z półkuli północnej widzą Perseusza wysoko na jesiennym niebie. Z przechodzącą przez niego płaszczyzną Drogi Mlecznej, Perseusz, z wieloma pięknymi gromadami i mgławicami leżącymi w jego granicach, jest bohaterem również dla nas, amatorów obserwacji.

Melotte 20 nie jest gromadą otwartą w ścisłym znaczeniu tego słowa, ale raczej luźno związaną asocjacją gwiezdną. Znana również jako Perseus OB-3 lub Asocjacja Alfa Persei, grupa ta zajmuje obszar 3^o nieba i zawiera około 70 gwiazd do jasności 10mag, włączając Mirfaka (alfa Persei) o jasności 3mag. Szacunki wskazują, że gwiazdy te to gwiezdne noworodki ze średnim wiekiem około 51 milionów lat. Wszystkie leżą 550 lat świetlnych od nas.

Przez lornetkę, ten wspaniały rejon dosłownie eksploduje pięknem. Wiele olśniewających niebiesko-białych gwiezdnych klejnotów rozrzuconych jest na tym obszarze w licznych małych grupkach i asteryzmach. Na tle bogatych obłoków gwiezdnych Drogi Mlecznej, Melotte 20 jest prawdziwą gwiezdną kopalnią diamentów jesiennego nieba północnego.

Uwaga: duży okrąg na mapie wyznacza pole widzenia 7^o, typowe dla lornetki 7x.

KLIKNIJ MAPĘ ABY POWIĘKSZYĆ

Stojąc posłusznie u boku Oriona, Wielki Pies zdaje się być gotowy pomóc swojemu panu w walce z Bykiem na naszym niebie zimowym. Dla amatorów, jedyna walka którą muszą stoczyć w Wielkim Psie to decyzja na który obiekt głębokiego nieba z jego obszernych zbiorów spojrzeć najpierw.

Sygnałem nadejścia Wielkiego Psa jest wspaniały Syriusz (Alfa Canis Majoris), przezwany "Psią Gwiazdą". Jego nazwa pochodzić może od greckiego słowa seirios, co oznacza "upalny". Inne źródła twierdzą, że ma ona korzenie egipskie lub celtyckie.

Syriusz olśniewa nas blaskiem -1,4mag, najjaśniejszym ze wszystkich gwiazd naszego nocnego nieba. Jednakże, jego jasność absolutna to +1,5mag, daleka od faktycznie najjaśniejszej znanej gwiazdy. Sklasyfikowany jako gorąca, biała gwiazda typu A, Syriusz ma masę nieco ponad dwukrotnie większą od Słońca i leży jedynie 8,7 lat świetlnych od nas. Mały biały karzeł, znany jako Syriusz B lub "Szczeniak", okrąża Syriusza A raz na pół wieku. Dostrzeżenie Syriusza B przez teleskop jest jednym z największych wyzwań astroamatorów.

M41 (NGC2287) została po raz pierwszy udokumentowana przez Arystotelesa w roku 325 p.n.e. jako "mglista plamka" jakieś 4^o na południe od Syriusza. Współcześni obserwatorzy z łatwością mogą powtórzyć odkrycie Arystotelesa, jako że M41 wyróżnia się wyraźnie bez pomocy jakiejkolwiek optyki przy obserwacjach z dala od świateł miasta.

To jedna z najbardziej satysfakcjonujących gromad widocznych w lornetkach, a nawet lornetka 7x jest w stanie wyłowić do dwóch tuzinów gwiazd M41. Wszystkie skrzą się jak szafiry na czarnym aksamicie. Wiele zdaje się być podwójnymi lub wielokrotnymi kombinacjami gwiezdnymi. Całkowicie rozdzielona, M41 ukazuje około 80 gwiazd trzymanych w grawitacyjnym uścisku.

Uwaga: duży okrąg na mapie wyznacza pole widzenia 7^o, typowe dla lornetki 7x.

KLIKNIJ MAPĘ ABY POWIĘKSZYĆ

Bliźnięta zdają się stać na północnym obwodzie Drogi Mlecznej. Wyznaczone przez jasne gwiazdy - Kastora i Polluksa, są one jednym z najbardziej znanych gwiazdozbiorów zimowych. Dla obserwatorów lornetkowych, w ich granicach mieści się wiele pięknych przykładów gwiazd podwójnych i zmiennych, gromad otwartych, a nawet mgławica planetarna.

M35 (NGC2168) to jedna z najważniejszych gromad otwartych północnego nieba zimowego. Położona przy stopie Kastora, M35 stanowi w lornetce cudowny widok, a w kryształowo czystą noc może być nawet dostrzeżona gołym okiem. Lornetka o niskim powiększeniu odsłania jakieś pół tuzina najjaśniejszych gwiazd gromady na tle silnej poświaty dodatkowych 200 słabszych ciał niebieskich tworzących to wspaniałe gwiezdne zgromadzenie. Te najjaśniejsze gwiazdy rzeczywiście są olśniewające, o jasności średnio około 400 razy większej od naszego Słońca. Ocenia się, że oddalona jest ona od nas o około 2.800 lat świetlnych, a jej średnica to jakieś 40 lat świetlnych.

Nieco na południowy-zachód od M35 leży bardzo bogata i bardzo odległa gromada otwarta NGC2158. Mimo iż w wielu podręcznikach obserwacyjnych (włączając ten) jej jasność określona jest w przedziale pomiędzy 8 a 9 mag, zawsze miałem poczucie, że to nieco optymistyczna wersja. Nieważne jak się starałem, nie byłem nigdy w stanie zobaczyć NGC2158 w lornetce 7x50, chociaż jeśli rzeczywiście jest tak jasna, powinna być widoczna. Zauważyłem natomiast, że aby się pojawiła, wymaga ona co najmniej 11x80, a nawet wtedy jawi się jako słaba poświata na tle efektownego pola gwiezdnego. Kiedy patrzymy w stronę NGC2158, widzimy obiekt oddalony o prawie 16.000 lat świetlnych, bliski zewnętrznym skrajom naszej Galaktyki.

Uwaga: duży okrąg na mapie wyznacza pole widzenia 7^o, typowe dla lornetki 7x.

KLIKNIJ MAPĘ ABY POWIĘKSZYĆ

M46 i M47 - gromady otwarte w Rufie

Wielu czytelników być może zna tylną część mitologicznego okrętu Argo oraz wie jak został on zbudowany przez Argosa dla Jazona. Następnie, Jazon wraz z załogą 50 Argonautów, wyruszył na poszukiwanie złotego runa. Kiedy ich podróż się zakończyła, Atena umiejscowiła okręt na niebie.

Chociaż nigdy nie wznosił się on zbyt wysoko nad południowy horyzont na średnich szerokościach północnych, gwiazdozbiór Okręt Argonautów (Argo Navis) obejmował swymi olbrzymimi granicami ponad 800 gwiazd widocznych gołym okiem. Z powodu swoich ogromnych rozmiarów, gwiazdozbiór został podzielony przez astronomów w drugiej połowie XIX wieku na cztery gwiazdozbiory składowe. Dziś, znane są one jako Rufa (Puppis), Kompas (Pyxis), Żagiel (Vela) i Kil (Carina).

Dla mieszkańców półkuli północnej, Rufa jest najbardziej znaną częścią podzielonego dawnego gwiazdozbioru Argo Navis. Leży ona na wschód od Wielkiego Psa, na obszarze w znacznej mierze pozbawionym jakichkolwiek jasnych gwiazd. Pomimo braku błyskotek, Rufa bogata jest w skarby głębokiego nieba.

M47 (NGC2422) jest jedną z najjaśniejszych i najbardziej atrakcyjnych gromad w Rufie. Jasność jej 30 gwiazd waha się w zakresie od 6 do 12 mag, z więcej niż połową widoczną w lornetce 7x. Wszystkie one mienią się jak niebiesko-białe gwiezdne szafiry na czarnym aksamicie tła. Otoczeniem M47 jest wspaniałe, wypełnione gwiazdami pole z przyciągającą uwagę pomarańczową gwiazdą KQ Puppis, na zachód od gromady.

M46 (NGC2437) leży jedynie 1^o na wschód od M47. Obydwie te gromady odkryte zostały przez Charlesa Messiera w lutym, 1771 roku. M46 jest bogatym zbiorem około 100 gwiazd o jasnościach od 9 do 13 mag. Mniejsze lornetki pokażą jedynie mglistą poświatę, natomiast duże lornety zdolne są osiągnąć częściowe rozdzielenie.

Mimo iż niewidoczna w lornetkach, przy północnym skraju gromady leży maleńka mgławica planetarna. To NGC2438, błyszcząca delikatnie jasnością 11mag i mierząca 65" średnicy. Kiedyś uznawane za fizycznie powiązane, gromada i mgławica okazały się w międzyczasie oddzielnymi bytami. Sądzi się, że M46 oddalona jest od nas o 5.400 lat świetlnych, podczas gdy NGC2438 leży około 3.000 lat świetlnych od nas.

Uwaga: duży okrąg na mapie wyznacza pole widzenia 7^o, typowe dla lornetki 7x.

KLIKNIJ MAPĘ ABY POWIĘKSZYĆ

Rak to słaby, mało imponujący gwiazdozbiór usadowiony pomiędzy jaśniejszymi gwiazdami Bliźniąt i Lwa. Złożony z gwiazd o jasnościach 4 i 5 mag, jest łatwo przeoczany przez przypadkowych obserwatorów nieba, szczególnie na jaśniejszym, miejskim i podmiejskim, niebie. Mimo to, ukrytych jest tu kilka najwybitniejszych obiektów lornetkowych sezonu wiosennego.

M44 (NGC2632), popularnie znana jako Żłóbek lub Ul, to ogromna gromada otwarta widoczna gołym okiem w ciemne, czyste noce. Udokumentowana w trzecim wieku p.n.e. jako tajemnicza mglista plama, to wspaniałe mrowie gwiazd, w Uranometrii Bayera, atlasie nieba z roku 1607, wciąż sklasyfikowane było jako mgławica. Prawdziwa natura Żłóbka wyszła na jaw zaledwie siedem lat później, kiedy Galileusz zobaczył ją w swoim pierwszym, prymitywnym teleskopie. Dziś, nawet najmniejsza lornetka polowa rozdzieli wiele z jej gwiazd rozrzuconych na obszarze 95' łuku. Zliczono ponad 200 gwiazd należących do M44. Z nich, około 75 jest jaśniejszych niż 10mag. Jeden z najciekawszych widoków w M44 tworzy gwiazda potrójna Burnham 584. Te trzy punkty świetlne, o niemal równej jasności, można odnaleźć jako mały trójkąt nieco na południe od środka gromady. Oddalone od siebie odpowiednio o 45" i 93", wszystkie trzy gwiazdy przedstawiają niewielki kłopot dla lornetki 7x.

M67 (NGC2682) jest często przeoczana na korzyść efektowniejszego Żłóbka. Dość pechowo, bo M67 jest na swój sposób przyjemną gromadą otwartą. Na M67 składa się ponad 500 gwiazd o łącznym blasku równoważnym jasności 7mag, rozrzuconych na obszarze 30' łuku. Najjaśniejsza z nich osiąga zaledwie 10mag. Z tego powodu, większość lornetek zobaczy tylko mglistą poświatę z gwiazd zbyt słabych do rozdzielenia, ale duża lorneta powinna także przedstawić kilka, ukrytych w gromadzie, punktów świetlnych. Z badań nad jej gwiazdami, astronomowie wiedzą, że to odległe o 2.500 lat świetlnych zbiorowisko jest jedną z najstarszych gromad otwartych w Drodze Mlecznej, być może drugą najstarszą po prastarej grupie NGC188 w Cefeuszu. Wiek M67 ocenia się na około 10 miliardów lat.

Uwaga: duże okręgi na mapie wyznaczają pole widzenia 7^o, typowe dla lornetki 7x.

KLIKNIJ MAPĘ ABY POWIĘKSZYĆ

Psy Gończe, to kolejna trudna do odróżnienia konstelacja wiosennego nieba północnego. Leżąca nieco na południowy-wschód od Wielkiej Niedźwiedzicy, jest domem dla wielu obiektów głębokiego nieba będących wyzwaniem dla entuzjasty lornetek.

M51 (NGC5194), Galaktyka Wirowa, jest książkowym przykładem galaktyki spiralnej, a pierwszą osobą która odkryła jej wirową strukturę był Lord Rosse, w roku 1845 podczas obserwacji swoim olbrzymim 72-calowym reflektorem w irlandzkim Parsonstown. Początkowo, astronomowie myśleli, że takie "mgławice spiralne" były w rzeczywistości  tworzącymi się układami słonecznymi. Było tak aż do lat 20-tch XX wieku, kiedy Edwin Hubble pojął prawdziwą galaktyczną strukturę Wszechświata, a one rozpoznane zostały jako odległe galaktyki.

Większość lornetek z łatwością pokaże M51. Spoczywa ona pomiędzy gwiazdami o jasnościach 6 i 7 mag tworzącymi mały gwiezdny trapez, kilka stopni na południowy-zachód od Alkaida (Eta Ursae Majoris), ostatniej gwiazdy z dyszla Wielkiego Wozu. Szukaj okrągłej poświaty o jasności 8mag, zaakcentowanej wyraźnym gwiazdopodobnym jądrem.

NGC5195 to mała, nieregularna galaktyka satelicka M51. Fotografie długoczasowe ujawniają, że te dwie galaktyki są ze sobą fizycznie powiązane gwiezdno-mgławicowym mostem. Niestety, NGC5195 świeci słabym blaskiem prawie 10mag i niemożliwym jest dostrzeżenie jej w czymkolwiek mniejszym niż 11x80, a może ona wymagać nawet większych szkieł. Wypatruj delikatnego wydłużenia przy północnej krawędzi M51 - to będzie NGC5195.

Uwaga: duży okrąg na mapie wyznacza pole widzenia 7^o, typowe dla lornetki 7x.

KLIKNIJ MAPĘ ABY POWIĘKSZYĆ

 

Wiszący w czasie miesięcy letnich, dla obserwatorów na średnich szerokościach północnych niemal w zenicie, olbrzym Herkules jest gwiazdozbiorem raczej trudnym do wyśledzenia gołym okiem. Jego najjaśniejsze gwiazdy mają jasność jedynie 3mag i zdają się być dość bezładnie rozrzucone. Szybko zidentyfikować można jedynie cztery gwiazdy z "klińca" Herkulesa. Herkules mieści w sobie kilka efektownych obiektów głębokiego nieba, w tym parę wspaniałych gromad kulistych, jasną mgławicę planetarną i mnóstwo innych.

M92 (NGC6341) jest drugim obiektem Messiera w Herkulesie, o którym często się zapomina. Gdyby nie jej wspanialsza sąsiadka, M13, leżąca na południe od niej, M92 niewątpliwie byłaby bardziej znaną perełką. Odkrytą przez J. L. Bodego w roku 1777, M92 łatwo zlokalizować około 6 stopni na północ od Pi Herculis, gwiazdy z północno-zachodniego rogu Klińca. Jest mało prawdopodobne, że jakakolwiek popularna lornetka pokaże M92 jako coś więcej niż mglistą poświatę; częściowe rozbicie jej, w przybliżeniu, 100.000 gwiazd, zarezerwowane jest dla teleskopów czterocalowych i większych. Lornetki szerokokątne pozwalają cieszyć się możliwością ściśnięcia M92 i M13 w jednym, 10-stopniowym, polu, pozwalając obserwatorowi na bezpośrednie ich porównanie.

Obiekt	Typ	RA	Dec	Jasność	Rozmiar
M92	Gromada kulista	17h 17,1m	+43o 08'	6,5mag	11'

Prawa autorskie tekstu: 1990 John Wiley & Sons

Ze swym długim, krętym ciałem, zanurzonym głęboko w płaszczyźnie naszej Galaktyki, Skorpion jest istnym placem zabaw dla lornetkowców. W jego granicach mieści się bogaty wybór przepięknych obiektów głębokiego nieba rozrzuconych na jednym z najładniejszych pól gwiazdowych na niebie. Jeden z moich ulubionych sposobów na spędzenie ciepłego, pogodnego wieczoru letniego to po prostu usiąść i oddać się swobodnemu przeglądowi zakrzywionego cielska Skorpiona "od stóp do głów". Po drodze jest wiele eleganckich asteryzmów, gromad i mgławic które zapewniają godziny fascynujących obserwacji.

M4 (NGC6121) jest ekscytującą, w niemal każdym instrumencie optycznym, gromadą kulistą. Obserwatorzy o wyostrzonym wzroku meldowali o widzialności tego obiektu o jasności 6mag bez pomocy jakiejkolwiek optyki, podczas gdy lornetka sprawia, że jest on wyraźnie widoczny jako duża, bezkształtna kula tylko 1,5 stopnia na zachód od Antaresa. Obserwatorzy wizualni odnotowują M4 jako jedynie w połowie tak dużą jak jej fotograficzna rozpiętość 26 minut łuku.

Najjaśniejsze gwiazdy w tej odległej hordzie zaledwie łamią barierę 11mag. Ich jasność, połączona z dość luźną strukturą gromady, sprawia, że możliwe jest uzyskanie częściowego rozdzielenia w lornetce 15x przy idealnych warunkach. Prawdopodobnie jeszcze łatwiej dostrzec jasny "pas" światła krojący wskroś środek gromady. Ta niezwykła cecha jest nie do przeoczenia w dużej lornecie, a nawet podatna na stabilnie trzymaną 7x50. Przy odległości niemal 7000 lat świetlnych, M4 uważana jest przez niektórych autorytetów za najbliższą Ziemi gromadę otwartą (inni uważają, że NGC6397 w Ołtarzu jest nieco bliżej).

M80 (NGC6093) to jasna gromada kulista leżąca mniej więcej w połowie drogi pomiędzy jaskrawym Antaresem (Alfa Scorpii) a Graffiasem (Beta Scorpii). Historia, kto odkrył M80, nie jest jasna, ponieważ jej pierwsze obserwacje wykonane zostały niemal jednocześnie przez Messiera i Mechaina w styczniu 1781 roku.

Lornetki chętnie wykryją dysk M80 o jasności 7mag, obejmujący 9' łuku. Położona w efektownym polu gwiezdnym, prezentuje się jako okrągłe zamglenie o delikatnym blasku, podświetlone przez intensywniejszy środek. Rozdzielenie gwiazd w M80 wymaga co najmniej 8- do 10-calowego teleskopu, ponieważ najjaśniejsze gwiazdy mają 14mag.

M80 wyróżnia się będąc jedną z niewielu gromad kulistych które kiedykolwiek wydały na świat Nową. Zdarzenie było widoczne w maju 1860 roku, kiedy anonimowa gwiazda nieoczekiwanie rozbłysła do 7mag. Znana obecnie jako T Scorpii, gwiazda powoli osłabła zapadając się w mrok w czasie około trzech miesięcy.

Uwaga: duży okrąg na mapie wyznacza pole widzenia 7^o, typowe dla lornetki 7x.

KLIKNIJ MAPĘ ABY POWIĘKSZYĆ

Prawa autorskie tekstu: 1990 John Wiley & Sons

Strzelec jest tam gdzie akcja! W mitologii, był centaurem znanym ze swoich umiejętności strzeleckich. Nasi przodkowie widzieli go jako czujnego strażnika Skorpiona, aby być pewnym, że ten będzie grzeczny. Na dzisiejszym niebie, Strzelce służy również do wyznaczania kierunku w stronę centrum naszego gwiezdnego megalopolis, Drogi Mlecznej.

Dla oka nieuzbrojonego, Strzelec mało przypomina centaura, ale jest często upodabniany do profilu czajnika. Aby zobaczyć Strzelca jak muska południowy horyzont w gorące letnie noce, obserwatorzy z półkuli północnej potrzebują czystego widoku na południe. Dla amatorów bliższych równika ziemskiego lub na południe od niego, błyszczy on niemal w zenicie, pozwalając na jeszcze bardziej spektakularne widoki znajdujących się w nim skarbów. Rzeczywiście, wśród gwiazd Strzelca rozrzuconych jest tak wiele wspaniałych obiektów głębokiego nieba, że można by o nich samych napisać całą książkę. Tu, zwrócimy uwagę zarówno na kilka najbardziej uderzających przykładów, jak i parę mniej znanych obiektów.

M55 (NGC6809) jest najbardziej widowiskowym z obiektów głębokiego nieba we wschodnim Strzelcu. Lacaille odkrył tę olbrzymią kulę gwiazd w roku 1752 podczas obserwacji z Przylądka Dobrej Nadziei. Messier po raz pierwszy zobaczył ją 26 lat później, kiedy opisał ją jako "mgławicę która jest białawym punktem; rozległą na 6', światło jest równomierne, i zdaje się nie zawierać gwiazdy". W lornetce 7x widzimy, że Messier się mylił; M55 zawiera gwiazdę -- jedną, aby być ścisłym! Samotne słońce o jasności 9mag jest najjaśniejszym w stadzie gwiazd tej gromady i jedynym widocznym bez dużej lornety. Podwyższając do 15x, w M55 wstępnie widocznych jest kilka punktów świetlnych, ale do potwierdzenia ich istnienia potrzebna będzie przypuszczalnie metoda zerkania. Faktyczna liczba gwiazd w tej kulce o luźnej strukturze, to prawdopodobnie przedział pomiędzy 75.000 a 100.000.

M75 (NGC6864), przy szacowanej odległości 59.000 lat świetlnych, jest drugą, jedynie po M54, najdalszą kulistą skatalogowaną przez Messiera. Wizualnie, jest to jasny, zwarty obiekt zdający się być idealnie okrągłą poświatą otaczającą jaśniejsze jądro. Mając średnicę jedynie 6', M75 może wymagać przed jej odnalezieniem nieco poszukiwań, szczególnie w lornetkach o małym powiększeniu.

Uwaga: duży okrąg na mapie wyznacza pole widzenia 7^o, typowe dla lornetki 7x.

KLIKNIJ MAPĘ ABY POWIĘKSZYĆ

 

Prawa autorskie tekstu: 1990 John Wiley & Sons

M31, M32 i M110 - galaktyki w Andromedzie

Andromeda, mitologiczna córka Króla Cefeusza i Królowej Kasjopei, jest wyróżniającym się członkiem "rodziny królewskiej" jesiennej półkuli północnej. Przedstawiona jako para wygiętych linii gwiazd, Księżniczka mieści w sobie kilka ciekawych dla obserwatorów lornetkowych obiektów głębokiego nieba. Jest ona szczególnie znana z posiadania "Galaktyki Siostrzanej" naszej Drogi Mlecznej.

M31 (NGC224), słynna Galaktyka Andromedy, przy odległości 2,9 milionów lat świetlnych, jest najbliższą naszej Drogi Mlecznej, tak dużą galaktyką. Widoczna gołym okiem jako słaba smuga nieco na północny-wschód od Nu Andromedae, była dostrzegana od co najmniej X wieku, kiedy jej istnienie odnotowali perscy astronomowie. Niemiecki astronom Simon Marius stał się pierwszą osobą która widziała M31 przez teleskop, w roku 1611, aczkolwiek nie była ona uznawana jako osobna galaktyka przez kolejne 313 lat.

Używając lornetki pod średnio ciemnym niebem, obserwator może śledzić poświatę M31 długą na około 3^o. Wyraźny rdzeń centralny podświetla halo galaktyczne. Obserwatorzy o bystrym wzroku spoglądający przez duże lornetki mogliby nawet być w stanie dostrzec jedno z dwóch pasm ciemnego pyłu które otaczają zewnętrzny skraj M31.

M32 (NGC221) jawi się jako malutka kolista poświata nieco na południe od jasnego jądra M31. Ta najjaśniejsza galaktyka satelicka M31, mały system E2 ma jasność 8mag i rozpiętości 8'x6'. Podczas gdy może być dostrzeżona w lornetce 7x, do uzyskania lepszego widoku zalecane są powiększenia 10x i wyższe.

M110 (NGC205) jest drugą galaktyką satelicką M31. Mimo, iż jej jasność katalogowa jest nieco wyższa niż M32, M110 jest daleko trudniejsza do dostrzeżenia z powodu swojej niskiej jasności powierzchniowej (aby dowiedzieć się więcej o jasności powierzchniowej kontra jasność całkowita [mag], patrz dyskusja w części "M33" w Trójkącie). W tym przypadku, większa lornetka to konieczność. Szukaj nieokreślonej owalnej poświaty na północny-zachód od M31, odległej dwa razy bardziej niż M32.

Uwaga: duży okrąg na mapie wyznacza pole widzenia 7^o, typowe dla lornetki 7x.

KLIKNIJ MAPĘ ABY POWIĘKSZYĆ

Prawa autorskie tekstu: 1990 John Wiley & Sons