Wcześniejsza recenzja okularu Explore Scientific 20mm

Wrażenia wizualne są bardzo podobne jak w przypadku ES20. ES9 wyróżnia jedynie smuklejszy kształt, nieco mniejsze rozmiary i waga. Odległość źrenicy (ER) jest bardzo zbliżona do tej z ES20, natomiast przy szerokości źrenicy 1,5mm w Syncie 8", nie jest to już tak uciążliwe dla "okularników". Przy moim, jednak dość sporym, astygmatyzmie w oczach, widziałem w miarę ostro bez okularów korekcyjnych, co zdecydowanie zwiększyło przyjemność i komfort obserwacji.

Warstwy MC zielono-fioletowe, współpraca gwintu filtrowego z Orionem UltraBlock bez zarzutu. Waga okularu akceptowalna jak na taki "granat" - 650g. Tu zaskoczenie - wszelkie źródła dotyczące wagi znalezione w sieci podają wartość w granicach 900g. Czy trafił mi się ultralekki egzemplarz, czy tylko ja go zważyłem? ;)





Dwa zdania o obserwacjach dziennych - widoczna dystorsja poduszkowata i lekki chromatyzm poza centrum pola. Diafragma nieco mniej ostra, ale też mniej zatopiona w błękicie aberracji niż w ES20.

Miałem okazję skorzystać z tego okularu w czasie dwóch ogólnych sesji obserwacyjnych, z czego druga, 17/18.06 była zdecydowanie obfitsza, oraz trzeciej poświęconej tylko ESowi 21/22.06.

Korekcja astygmatyzmu własnego niemalże doskonała. Słabsze gwiazdy ostre prawie do diafragmy, gdzie pojawia się delikatne, marginalne rozjechanie. Na jasnej Wedze okular pokazał lekki zielono-niebieski chromatyzm blisko krawędzi pola (zaczyna się przy jakichś 70-80% od środka), astygmatyzm wyraźnie ujawnia się przy jakichś 90% od środka pola. Raz po raz pojawiają się słabe odblaski. Po dłuższym wpatrywaniu można wyłapać delikatną zielonkawą poświatę wokół gwiazdy. Przy praktycznie niedostrzegalnej dystorsji, skanowanie nieba w ES9 to czysta przyjemność. Pole jest ogromne i sprawia wrażenie jeszcze większego niż w ES20, ale to wynik skali obrazu - wysokie powiększenie + zapas pola robią swoje. Przy słabszych gwiazdkach, chromatyzm i astygmatyzm okularu nie rzucają się szczególnie w oczy.

Udało mi się skierować go na najpiękniejsze gromady kuliste nieba letniego, kilka mgławic w Strzelcu, i kilka gromad otwartych. W czasie dwóch pierwszych sesji na rusz poszły kulki - M13, M92, M3, M5, M15 i malutką M71. Z otwartych - Hichoty, NGC7789, NGC457 (E.T.), M11 (Dzika Kaczka) i Steph 1. Z mgławic - NGC6888 (Crescent), pełen zestaw w okolicach Tarczy/Strzelca (Orzeł, Laguna, Omega, Trójlistna...), M27 i M57.

Niestety, jak dotychczas nie miałem okazji spojrzeć na planety, a następne dni i tygodnie raczej tego nie zmienią. Mars i Saturn już zachodzą, a Jowisz dopiero dźwiga się na wschodzie i na niego czas przyjdzie jesienią. Zerknąłem tylko na Księżyc wiszący nisko nad horyzontem bliski pierwszej kwadry, ale warunki były bardzo niekorzystne. Obraz był jasny, a Księżyc cały mieścił się w polu widzenia. Dał się zauważyć lekki chromatyzm na krawędzi globu, a przesuwając terminator przez całe pole widzenia ujawniała się dystorsja która "wyginała" linię terminatora w miarę zbliżania się do diafragmy. Szczegóły przy terminatorze prezentowały się obiecująco, ale obraz tak "pływał", że trudno jednoznacznie to ocenić.

Są obiekty które lepiej lub gorzej wpasowują się pole niecałego stopnia (0,75^o), ale przy skali obrazu powiększonego 133x nawet te, które mieściły się "na styk", robiły duże wrażenie. Na przykład przepiękne Hichotki - chociaż przeciwległe skraje obu gromad były już blisko diafragmy, ich środki były w polu. Nasz jeziorski asteryzm "Kocia Łapka", czy czerwona gwiazdka FZ Persei pomiędzy Hichotami, ładnie się prezentowały. Okulary z polem 60-70^o, przy takim powiększeniu, pozwalają obserwować te gromadki jedynie każdą z osobna.

Duże gromady kuliste "oddychają" polem, a jednocześnie są rozbite w drobny mak i pięknie skontrastowane z tłem. M13 wypełnia środek pola widzenia zawijasami z gwiazd, a jednocześnie mieszczą się w nim dwie towarzyszące jej po obu stronach gwiazdy. W rozbitych gromadkach jaśniejsze gwiazdki skrzą się na tle mrowia słabszych.

Mgławice pozwalają na dostrzeżenie detali struktury przy zapasie pola. Doświadczony obserwator na pewno to doceni. Rozległe mgławice zawsze potrzebują marginesu pola aby oko mogło prawidłowo ogarnąć różnice w kontraście obszaru mgławicy i tła. Mgiełka zbyt wąsko skadrowana "ginie" w polu, tracąc swój urok. Odważę się napisać, że według mnie ES9 to okular wybitnie DS-owy. Zaskoczył mnie jeszcze bardziej niż ES20, aż sam się przeraziłem myślą, że mógłbym uzbierać kasę i go kupić ;)

---

Poniżej zapiski z obserwacji 21/22.06 w Jeziorach Wielkich. Biorąc pod uwagę przesilenie letnie z krótkimi i jasnymi nocami, można przyjąć, że wyniki, szczególnie na obiektach mgławicowych, pod ciemnym niebem będą lepsze. Teleskop to oczywiście Synta 8" Dob.

M8 Laguna
bez filtra - duża, wyraźna mgławica przy gromadzie otwartej, widoczne dwa jaśniejsze pasma z ciemniejszym wcięciem
z filtrem UltraBlock - bardzo duża, wyraźna, obszar mgławicy obejmuje gromadę otwartą, dwa wyraźne, jasne obszary z ciemniejszym wcięciem, w najjaśniejszej, północno-zachodniej, części widoczne detale struktury

M11 Dzika Kaczka
pięknie rozbita, praktycznie wszystkie gwiazdy w zasięgu teleskopu rozdzielone, widoczny charakterystyczny kształt gromady (grot skierowany na północny-wschód, gromadka przypominała mi też samolot bombowy F-117 typu "stealth")

M13
wyraźny kształt "śruby", rozbita na całej średnicy, w centrum mrowie gwiazdek zlewa się w mgiełkę, ale wciąż widać tam pojedyncze, jaśniejsze gwiazdki; z łatwością widoczna galaktyka NGC6207 (m=11,6/SB=13,73)

M16 Orzeł
bez filtra - słaby obszar mgławicy, ledwo widoczny
z filtrem UltraBlock - gromada otwarta zanurzona w mgławicy, zdecydowanie jaśniejsza, północna, część mgławicy

M17 Omega/Łabędź
bez filtra - wyraźny kształt łabędzia, lekko zarysowana szyja, widoczne zawirowania u nasady szyi, słabo widoczny obszar mgławicowy za łabędziem jako pojaśnienie tła
z filtrem UltraBlock - bardzo wyraźny kształt płynącego łabędzia, u nasady szyi zawirowania (jaśniejszy węzeł i ciemniejsze wcięcie), z tyłu wyraźny obszar słabszej części mgławicy

M20 Trójlistna Koniczyna
bez filtra - mgławica widoczna dość słabo, zerkaniem majaczące niejednoznaczne rozdzielenie "płatków" na granicy widoczności; otacza gwiazdę podwójną, środek nieco ciemniejszy
z filtrem UltraBlock - widoczna mgławica wokół gwiazdy podwójnej, zerkaniem widać pasma dzielące mgławicę na "płatki"

M27
wyraźny kształt ogryzka z czterema wypustkami, w centrum lekkie pociemnienie

M29
w środku charakterystycznego prostokąta z gwiazd gromady widoczne trzy słabe gwiazdki, najsłabsza o jasności 13,7-13,8mag

M57 Pierścień
bardzo ładnie zarysowany spłaszczony obwarzanek, środek wyraźnie jaśniejszy, bliższe sobie krawędzie jaśniejsze, wydłużone części obwarzanka nieco słabsze

M71
lekko owalna, rozdzielone kilkanaście najjaśniejszych gwiazd, reszta to mgiełka, najlepiej widoczna zerkaniem

M92
mniejsza i bardziej skondensowana niż M13, ale wciąż widać pojedyncze gwiazdki na tle gęstego centrum, dobrze zarysowane granice gromady

NGC6229 (gromada kulista)
kolista mgiełka z wyraźnie jaśniejszym środkiem

NGC6802 (gromada otwarta)
podłużna mgiełka, zerkaniem widać częściowe rozbicie kilku/kilkunastu pojedynczych gwiazdek, struktura podobna do "kaszki manny"

NGC6826 Mrugająca Planetarna
wyraźna gwiazda centralna, lekki szaro-zielonkawy kolor; w jednym polu z gwiazdą podwójną 16 Cygni

100-stopniowe pole okularu bardzo pomaga przy obserwacjach "dobsonowych". Obiekty pozostają w polu dłużej niż w okularach o polu 60-70^o co ułatwia studiowanie szczegółów bez konieczności ciągłego śledzenia obiektu. Na koniec porównanie pola widzenia w okularze 14mm z polem 70^o (żółty okrąg) z polem ES9 (czerwony okrąg) na Hichotkach w Syncie 8":


SkyMap Lite