Użyty teleskop: Synta 12" Dob

Dane techniczne:

TeleVue Panoptic 19mm

typ: Panoptic
model: EPO-19.0
długość ogniskowej: 19mm
oprawa: 1,25"
elementy/grupy: 6/4
pole widzenia: 68^o
grupa parafokalna: B
odległość od oka: 13mm
waga: 186g

Cena w USA: 225 USD
Cena w Polsce: 899 zł (Bazarek.pl) lub 949 zł (Delta-Optical)

Explore Scientific Extreme 18mm 82^o

długość ogniskowej: 18mm
oprawa: 2"
elementy/grupy: 6/4
pole widzenia: 82^o
grupa parafokalna: B
odległość od oka: 13mm
waga: 544g

Cena w USA: 249,95 USD (Adorama)
Cena w Polsce: brak danych

Test

Seeing średni, niebo ciemne, brak Księżyca w pierwszej części obserwacji, nad ranem z Księżycem, temperatura +15^oC.

Okulary testowałem na obiektach: Saturn, różne galaktyki w Lwie i Pannie, porównanie najsłabszych widocznych gwiazd, dodatkowo mgławice: Ameryka Północna, Veil, M 57 - te wraz z filtrami Lumicon UHC 2" oraz TeleVue OIII 2". Potem M13, M29, Księżyc.

Przez ponad 2 godziny obserwacji mogę powiedzieć, że Panoptic 19mm nie pokazał niczego, czego bym nie zobaczył przez ESa 18mm i na odwrót. Porównywałem różne rzeczy - najsłabsze dostrzegalne gwiazdy, struktury galaktyk, struktura na Veilu, kratery na Księżycu, Saturna z jego księżycami, kontrast. Nie da się dostrzec różnic w obrazie między tymi okularami.

Jedyne różnice występują w budowie fizycznej i polu. ES 18mm ma dużo większe pole widzenia. 82 stopnie - tutaj trzeba się rozglądać. Jak się patrzy w górę - nie widać dołu, a jak się patrzy w prawo - nie widać lewej strony. To jakby przechadzka okiem po niebie. Druga rzecz - gabaryty. ESa można raczej porównać do Naglera 31mm. Jest duży i ciężki, waży około pół kilograma. Mi te wymiary nie przeszkadzają w obserwacjach.

ES jest dość dziwnie wyprofilowany - trochę niestandardowo. Cechą charakterystyczną pierwszej serii ESów jest dość płasko wyprofilowany okular od strony ocznej - jest on dość duży i płaski. Z jednej strony trzeba się trochę "przykleić" do okularu, a z drugiej strony, co zauważyłem podczas obserwacji, takie rozwiązanie odcina bardzo skutecznie światła otoczenia. W okularze widać przeogromne pole i czarne odcięcie otoczenia. Tego komfortu nie ma w Panopticu. Ostrość obrazu - aż do samej diafragmy, powiedzmy 1% przy samej diafragmie obraz staje się nieostry, co nie ma większego znaczenia. Trzeba specjalnie patrzeć, żeby to zaobserwować.

Panoptic 19mm jest bardzo skromny, mały i lekki. Można go porównać raczej go kitowego Plossla 25mm. Pole 68 stopni nie jest wcale aż takie małe. Jednym spojrzeniem obejmuje się bez problemu całe pole widzenia. Ten okular według różnych testów jest absolutnie docelowy do bina i umożliwia wraz z nimi najlepsze osiągi. Ostrość obrazu - aż po sam brzeg. Ostro odcięta diafragma.

Dystorsja (poduszkowa) zaczyna się procentowo licząc od brzegu pola widzenia okularu:
- Panoptic 19mm - 80% czyli zaraz za środkiem; przy samej diafragmie dystorsja jest olbrzymia
- ES 18mm - 60-70%, trochę lepiej niż w Panoptiku; przy samej diafragmie dystorsja jest duża, ale nie aż tak jak w P19

Co wybrać?

To zależy dla kogo. Ponieważ nie ma w zasadzie różnicy w samym obrazie, bardziej docelowy ze względu na wielkie pole widzenia wydaje się ES 18mm. Panoptic będzie zaś lepszy dla osób które korzystają lub chcą kupić nasadkę bino do teleskopu. Mamy "dwie pieczenie na jednym ogniu", a dokupienie drugiego takiego samego okularu nie jest wtedy aż tak kosztowne jak parki Panopticów 19mm.