Poniższy test jest zbiorczym raportem obserwacji wizualnych mgławic emisyjnych porównującym wydajność różnych filtrów przeznaczonych właśnie do tych obiektów. Sprzęt wykorzystany do testów to 10" Newton f/5.6 (@ 52x, 59x, 70x i 141x), 9.25" SCT (@ 59x i 98x), 80mm refraktor f/5 (@ 15x) oraz 100mm refraktor f/6 (@ 22x).
Towarzyszyło nam kilku obserwatorów "nieuzbrojonych" wykorzystujących filtry trzymając je przed oczami i testując je na takich mgławicach jak Rozeta, Ameryka Północna, Kalifornia i Pętla Barnarda. Testowane filtry to Lumicon DEEP-SKY (szerokopasmowy), Lumicon UHC (wąskopasmowy), Lumicon OIII (liniowy) oraz Lumicon H-BETA (liniowy). Były one zwyczajowo podpięte do zmodyfikowanej zmieniarki filtrowej Lumicona. Pozwoliło to na szybkie porównywanie filtrów i zapobiegło problemom oceny spowodowanym czasem na wymianę filtrów czy nieścisłych relacji z pojedynczych obserwacji o sporym subiektywizmie. Obserwacje odbyły się pod ciemnym niebem (zasięg gwiazdowy 6,5-7,0 mag). Dokładne opisy obiektów znajdziecie w wielu dostępnych podręcznikach obserwacyjnych.

Metodologia testu
Do oceny wydajności filtrów wykorzystano dwie metody. W pierwszej, każdy filtr uzyskał od 0 do 5 punktów "wynikowych" za każdy obserwowany obiekt. Na przykład: "OIII (4)" oznacza, że OIII dał dużą poprawę obrazu porównując do widoku bez filtra i dołożył 4 punkty do swojego ogólnego wyniku. Takie cechy jak jasność powierzchniowa, obserwowany obszar mgławicowy czy kontrast szczegółów, brane były pod uwagę przy ocenie co do poprawy obrazu przez filtr. Jednakże, ponieważ taki sposób oceny niesie w sobie pewne osobiste preferencje, ostateczne wyniki mogą być na dłuższą metę nieco subiektywne. Różni obserwatorzy mogą różnie oceniać filtry na wielu obiektach, tak więc małych różnic w ocenie można było oczekiwać. Tak czy inaczej, wyniki testu oparte na średniej dają sensowny pogląd na ogólną wydajność filtra.

Legenda skali ocen
(opisy odnoszą się do porównania z widokiem bez filtra)

(5): bardzo duża poprawa obrazu
(4): duża poprawa obrazu
(3): umiarkowana poprawa obrazu
(2): nieznaczna poprawa obrazu
(1): bez poprawy lub nieco ciemniej
(0): zdecydowanie gorzej (obiekt na granicy widoczności lub niewidoczny)

BIEŻĄCA PUNKTACJA OGÓLNA
(93 obiekty na dzień 20 września 2006)

UHC               330 punktów, ocena średnia 3,55
OIII               297 punktów, ocena średnia 3,19
DEEP-SKY       205 punktów, ocena średnia 2,20
H-BETA           134 punktów, ocena średnia 1,44

Druga metoda to nieco subiektywna rekomendacja (zalecenie) najlepszego filtra do wykorzystania dla konkretnego obiektu, bazująca głównie na osobistej ocenie obserwatora, jest zatem bardziej sprawą indywidualnej opinii i smaku. Jasność mgławicy, całkowity jej obszar dostępny do obserwacji, kontrast detali i widok ogólny, wszystko to ma wpływ na opinię jaki filtr nadaje się do jakiego obiektu. Inni obserwatorzy niewątpliwie mogliby mieć trochę inne poglądy i zalecenia dla charakterystycznych obiektów które były obserwowane. Kiedy obiekty były równie dobrze widoczne w dwóch filtrach (np. niemal tak samo lub zapewniając maksimum wrażeń), obydwa zostały zarekomendowane dla danego obiektu, gdzie jeden z nich, który dał ogólnie lepszy obraz, został wymieniony najpierw, a drugi, idący „łeb w łeb” (wpis jako „drugi najlepszy”) – zaraz za nim.

UHC najlepszy na 41 mgławicach, drugi najlepszy na 46 mgławicach.
W SUMIE: rekomendowany na miejscach 1-2 dla 87 obiektów.

OIII najlepszy na 33 mgławicach (wynik wliczenia niektórych mgławic planetarnych),
drugi najlepszy na 23 mgławicach. Nie zalecany dla 6 mgławic.
W SUMIE: rekomendowany na miejscach 1-2 dla 56 obiektów.

H-BETA najlepszy na 14 mgławicach, drugi najlepszy na 2 mgławicach.
Nie zalecany dla 39 mgławic!
W SUMIE: rekomendowany na miejscach 1-2 dla 16 obiektów.

DEEP-SKY najlepszy na 7 mgławicach, drugi najlepszy na 3 mgławicach.
Wykazał co najmniej nieznaczną poprawę obrazu wszystkich obserwowanych mgławic.
W SUMIE: rekomendowany na miejscach 1-2 dla 10 obiektów.

następny rozdział


Spis treści

1. Wstęp
2. Ogólne trendy w wynikach
3. Obiekty z katalogu Messiera oraz NGC do 1999
4. NGC do 3242
5. NGC do 7822
6. Obiekty z katalogów IC i PK
7. Obiekty z katalogów Sh2 i vdB